Ondernemen in conflictgebieden

Een verslag uit eerste hand door Yvonne Michielsen

“Half februari nam ik een vlucht terug naar de Oekraïne. Net op tijd, want het was één van de laatste vluchten. In Georgië was hetzelfde gebeurd, dus ik dacht . . . over een aantal dagen is het wel voorbij. Toen kwam de 26e en alles veranderde.”

“Op de snelweg werd alles wat bewoog neergeschoten, dus moesten we een plan bedenken. Uiteindelijk zijn we door de bossen en weilanden gereden. Door alle schokken sloeg de elektronica van de auto helemaal op hol. Alle lichten knipperden”, vertelt Ivo de Kort. “Ik vertel het allemaal alsof het heel normaal is, maar na een tijd wordt het ook normaal. Het word de nieuwe realiteit.”

Na zes weken keerde Ivo weer terug naar Kiev, waar hij en zijn medewerkers de werkzaamheden voortzetten. “We maken meubels uit gerecycled hout. Hout van oude huizen uit leeggelopen dorpen.” Ivo merkt vooral dat de medewerkers blij zijn om weer aan het werk te kunnen. Over emoties wordt eigenlijk niet gepraat, want, zo zegt hij, dat zit niet in de aard van de Oekraïners. Emoties delen is eigenlijk gewoon niet mannelijk. Het is ‘not done’.

De overeenkomsten tussen Rusland en de Oekraïne

Norbert Gooren heeft een internationaal verhuisbedrijf in Rusland. Na jarenlang te hebben gewerkt in de logistiek en transport kwam er de mogelijkheid om een bedrijf over te nemen in Sint Petersburg. Norbert greep die kans en verhuisde naar Rusland. Daar regelde hij het transport voor expats, evenementen en tentoonstellingen.

Toen het conflict met de Oekraïne begon heeft hij samen met zijn familie heel bewust het besluit genomen om weg te gaan. Gevlucht is hij niet, zegt hij ook heel duidelijk. Het was een weloverwogen keuze om te gaan. Eerst naar Estland en daarna naar Nederland. Hij runt zijn bedrijf nu vanuit Nederland. Veel business is er is Rusland niet meer, want de meeste expats zijn vertrokken en ook voor evenementen is er zo’n enorme controle op vracht richting Rusland, dat dat niet de moeite waard blijkt te zijn.

Nu richt zijn bedrijf zich op transport in Oost-Europa. Ook ziet Norbert overeenkomsten tussen zakendoen in Rusland en de Oekraïne. Zo worden zaken en privé gescheiden. Ze zien niet hoe privé invloed kan hebben op je werk, zegt hij. Ook corruptie is heel normaal.

“Voelde je pressiemiddelen van de “, vraagt Dani . “Nee, maar we zijn ook bewust op afstand gebleven van overheidsinstanties. Daar werken we niet mee samen. We hebben ook nooit problemen gehad met de Russische douane. Weleens met de Europese douane. Alles wat we doen leggen we langs de sanctielijst”.

Het conflict binnen het conflict

Jelle van Nuland, die de avond met passie en tegelijkertijd met een heel overwogen woordkeuze aan elkaar praatte, vraagt of ze het hebben zien aankomen.

Dit conflict tussen Rusland en de Oekraïne. Waren er signalen? “Na de inval in de Krim wisten we dat er iets aan kwam, maar niet op deze schaal”, laat Ivo weten. “In Rusland is het al 20 jaar aan het groeien, maar echt precies het begin van dit conflict zagen we niet aankomen”, vertelt Norbert.

Ook vertelt hij dat de oudere generatie het iets beter heeft gekregen onder Poetin, maar de jongere generatie beter geïnformeerd is dankzij internet. “Dat zorgt voor tweedeling in families”. Eigenlijk dus een conflict binnen een conflict. “De maatschappij in Rusland is veel harder. Mensen zijn een productiemiddel voor de regering. Hoeveel mensen er neervallen maakt niet uit”, vertelt Norbert. “Stalin zei het al: één dode is een tragedie, een miljoen is statistiek.”

Ook vertelt hij dat de kerk in Rusland steeds meer inmengt in de politiek. En dat is, zegt hij, geen goed teken. Het grootste probleem in Rusland is volgens Norbert het gebrek aan alternatieven. Kijk bijvoorbeeld naar de LHBTQI+ gemeenschap. Dat bestaat daar niet. Social media wordt gecontroleerd. De meeste Russen zijn volgens Norbert dan ook niet geïnteresseerd in politiek, maar in hun levensonderhoud. De vraagt is volgens hem wat er gaat gebeuren na Poetin. Die onzekerheid heeft veel invloed op het dagelijks leven. Er zijn minder restaurants en producten beschikbaar. “Heineken vond anders een gat in de markt met een soort frisdrank. De schappen liggen er vol mee in Rusland. Die profiteren goed” zegt Ben.

Beloningen en toekomstperspectief

Wat ze in de toekomst gaan doen? Norbert gaat zich richten op Oost-Europa en zou eventueel zijn bedrijf kunnen verhuizen, maar dat is nu nog niet nodig.

En Ivo? Ook die wil nog niet weg. Hij wil zijn mensen niet in de steek laten. Ivo vertelt ook dat je in de Oekraïne niet een heel hoog loon moet geven, want het moreel is laag. Door te werken met prestatiebeloningen heeft hij een goede output.

En Norbert? Die betaalt zijn mensen graag een goed vast inkomen want, zo zegt hij, mensen inhuren in Rusland werkt niet. Die worden slecht betaald via hun uitzendbureau. Wij betalen ze fatsoenlijk en daarom werken ze ook goed. “Hadden jullie dit 20 jaar geleden geweten, waren jullie dan ook gestart?” vraagt Jelle. “Ja”, is het antwoord van beide heren volmondig.

Nieuw lid

In dit verslag willen we toch ook even een korte vermelding maken van ons nieuwe lid Roderik van der Luur van Freight Support. Voor MKB-bedrijven regelt Roderik de internationale luchttransporten en neem het gehele logistieke traject uit handen.

"In een ideale situatie werd jouw zending gisteren al afgeleverd, tegen super lage kosten, en met een 100% betrouwbare service. Jammer genoeg werkt Hans Klok niet in de logistiek, dus zullen er keuzes gemaakt moeten worden wat voor jou het belangrijkst is in termen van kosten, snelheid en/of betrouwbaarheid. Als operationeel specialist help ik elke dag onze klanten bij het achterhalen van hun logistieke prioriteiten, het grotere plaatje zien en bij het bereiken hun logistieke doelen. Elke expediteur kan een product van A naar B vervoeren, toch leert ervaring mij dat het échte verschil in kwaliteit van luchttransport op de grond wordt gemaakt; door de mensen en processen op de werkvloer."

Dankwoord

Onze dank gaat uit naar Jelle van Nuland voor de adequate begeleiding van deze avond. Het is een mooie interactieve sessie geweest. Dit had natuurlijk niet gekund zonder de open houding en inzichtelijke bijdragen van Ivo de Kort en Norbert Gooren. Ook willen wij hotel Huize Rustoord bedanken voor het warme welkom, de mooie zaal en de lekkere hapjes en natuurlijk onze dank aan onze partners Mannaerts Appels Advocaten, Bolsius Nederland bv en Oryx.

Wij willen hen hartelijk bedanken voor hun bijdrage.